Wim de Wagt

Kunsthistoricus, schrijver

Joods Heemstede

Leonard Baruch en Mabel Baruch-White met hun dochtertje Elisabeth Rhoda Baruch, Heemstede, c. 1938. Collectie Joods Historisch Museum, Amsterdam

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog leefden er meer dan 300 joden in Heemstede. Het overgrote deel was hier komen wonen in de jaren twintig en dertig, aangetrokken door de moderne huizen, groene woonomgeving en de ligging vlakbij Haarlem en Amsterdam. Ook hadden tientallen joodse vluchtelingen uit Duitsland en Midden-Europa onderdak gevonden in deze forensengemeente. Maar er is weinig bekend over de lotgevallen van de Heemsteedse joden. Met een enkele uitzondering, zoals de apotheker Leonard Baruch, wiens opmerkelijke fotoreportages zijn opgenomen in de collectie van het Noord-Hollands Archief in Haarlem. Het uitgebreide familiearchief van de Baruchs wordt bewaard in het Joods Historisch Museum in Amsterdam.
Deze verzamelingen vormden voor mij de aanleiding om een historische schets te schrijven over de Heemsteedse joden kort voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Mijn onderzoek werd gepubliceerd in het tijdschrift Heerlijkheden van de Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek , najaar 2011, nummer 150.


Vanaf 2012 ben ik betrokken bij een initiatief van Heemstedenaren die een permanent gedenkteken willen oprichten voor de ongeveer 160 Heemsteedse slachtoffers van de Shoah. Hiervoor werd de Stichting Joods Monument Heemstede opgericht, waar ik bestuurslid van ben. De secretaris van deze stichting is Harald van Perlstein, contact: perlstein@quicknet.nl . De stichting heeft een eigen facebookpagina: http://www.facebook.com/pages/Stichting-Joods-Monument-Heemstede/484732078255604 . De onthulling van het monument aan de Vrijheidsdreef in Heemstede was op 4 mei 2015.