Wim de Wagt

Kunsthistoricus, schrijver

Mecanoo


Bibliotheek TU Delft, 1997-1998


Recensie in Haarlems Dagblad, 5 juni 1999, n.a.v. de tentoonstelling Mecanoo architecten, Schaalsprong 1:20 - 1:200 - 1:200.000, Stoel, schuur, streek, in ABC Architectuurcentrum, Haarlem, juli- augustus 1999


Mecanoo is hot!

Architectenbureau Mecanoo is helemaal van deze tijd. Uit de naam spreekt een credo: niet ingewikkeld theoreti­seren over archi­tectuur, maar gewoon lekker bouwen. Meca­noo is een groep­je betrekkelijk jonge archi­tecten met het aura van rond­reizen­de popsterren. Meedenkend over de ruimte­lijke orde­ning van Neder­land. Geva­rieerde archi­tec­tuur ontwerpend, die zich ken­merkt door een delicate mix van rationa­liteit en speelse fantasie. De erkenning greep snel om zich heen in Nederland, en nu lijkt het buitenland ook aan de beurt.

Het is alles optimisme wat de klok slaat. Natuurlijk, archi­tecten moeten dit ook wel zijn. Wat Mecanoo betreft zijn moder­ne bouwtechno­logie en een ge­zond, na­tuur­lijk leefmi­lieu geen tegen­polen. Het tweede staat het eerste niet in de weg. Sterker, het eerste kan het tweede teweegbren­gen, of in stand houden. Laten we de toekomst met het verleden verzoenen, zegt Meca­noo. Of het nu gaat om de inrichting van het Neder­landse landschap, de vernieuwing van de steden, of om het karakter van de archi­tectuur.
De belichaming van Mecanoo is een vrouw, Francine Houben, die in alles afwijkt van het klassieke beeld van de - doorgaans mannelijke - architect: geen wereldvreemde cir­kelre­deneringen over functionaliteit en context. Maar een in be­grijpelijke taal en op warme toon uitgesproken begrip voor de behoeften van u en mij, van onze betovergrootouders en achter­klein­kinde­ren. Architec­tura als blijmoe­dige zieneres. Godzijdank.
De expositie in het ABC beoogt in een wel zeer kort bestek duide­lijk te ­maken waar Mecanoo allemaal voor wil staan. Overigens heeft het bureau tentoonstellingen bij de vleet. Op dit moment is bij­voorbeeld in het Nederlands Archi­tectuurin­stituut te Rotterdam Mecanoo's ontwerp voor een nieuw entree complex van het Openluchtmuseum in Arnhem te zien. Haarlem heeft de eer te mogen delen in twee andere actuele onderwer­pen. Plus een summier overzicht van een handjevol ontwerpen uit de afgelopen jaren.
Dit laatste onderdeel omvat de inte­rieurs van het Trustthea­ter in Amster­dam, de Openba­re Bibliotheek in Almelo en de Biblio­theek en Aula van de Techni­sche Universi­teit in Delft. Omdat Mecanoo zich erop beroept te werken op ieder denkbare schaal - interieur, gebouw, stedenbouw - staan in de twee andere ruim­tes van het ABC één enkel gebouw en de ruimtelijke vormge­ving van snelwegen in het middelpunt.
Het geëxposeerde gebouw is de nieuwe Toneelschuur. Zoals bekend ontwerpt Mecanoo de nieuwe 'Schuur' samen met stripte­kenaar en ontwerper-van-alles Joost Swarte. Veel kan er nog niet worden geconcludeerd op basis van wat er nu getoond wordt. Hooguit dat Swartes hoofdopzet uit 1996 intact is gebleven - de theateraccommodatie, filmzalen en kantoren in drie vleugels rond de foyer -, maar dat sommige delen van de plat­te­grond inmiddels logi­scher en helderder in elkaar zitten. Het zal wél nog een hele klus worden om eenheid aan te brengen in het ontwerp. Met een uiterst zorgvuldig materiaalgebruik en een uitgekiende detaillering zullen Swartes oorspronkelijke, veelbelovende tekeningen moeten worden waargemaakt.
Het meest spectaculair zijn Mecanoo's ideeën over de ruimte­lijke ordening van Nederland. Een alternatief voor de voort­woekerende bebouwing van kantorencomplexen en bedrijventerrei­nen langs de snel­wegen. Dat is wat deze architecten willen. In plaats van de verfoeide corridorbouw willen zij de automobi­listen via de belangrijkste verkeersroutes laten ervaren welke kwaliteiten de Nederlandse landschappen en steden van oudsher hebben. Mobiliteitsesthetiek, heet dat. Wat architecten be­treft is alles maakbaar.



Mecanoo is hot!