Wim de Wagt

Kunsthistoricus, schrijver



500 meter namen

De Holocaust en de pijn van de herinnering

Dit boek beschrijft uitgebreid en levendig de fascinerende, roerige totstandkoming van het Nationaal Holocaust Namenmonument in Amsterdam, de verhouding van het monument tot eerdere Joodse monumenten, herinneringscentra, musea en gedenkplaatsen in Nederland, de motieven en ideeën van de initiatiefnemer (het Nederlands Auschwitzcomité), en de architect (Daniel Libeskind), en tenslotte de rol die het monument moet gaan spelen in de verwerking en duiding van de raciale vervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze geschiedenis is verweven met persoonlijke verhalen van betrokkenen bij het Namenmonument en de herdenkingscultuur in Nederland, en bevat bovendien verhalen van slachtoffers, nabestaanden en overlevenden.

Het Nederlands Auschwitz Comité nam in 2006 het initiatief om een Holocaust Namenmonument op te richten voor alle tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s omgebrachte joden en Sinti en Roma, respectievelijk 102.000 en 220 mensen. Na een lange, moeizame weg vol hindernissen, werd het monument uiteindelijk gerealiseerd aan de Weesperstraat in Amsterdam, in de buurt waar ooit een groot deel van de Joodse bevolking woonde en tegenwoordig verschillende culturele joodse instellingen gevestigd zijn (Joods Cultureel Kwartier).

Het Namenmonument wil een herdenkingsplaats zijn voor de in de kampen omgekomen joden, Roma en Sinti, omdat deze slachtoffers van vervolging nooit een eigen graf hebben gekregen. Door de vereeuwiging van hun individuele namen en leeftijd van overlijden, wordt hun nagedachtenis alsnog gewaarborgd. Tegelijk moet er een educatieve en krachtige waarschuwende werking van het gedenkteken uitgaan.

Om alle namen te kunnen bevatten en zo goed mogelijk leesbaar te maken, hebben de wanden waaruit het monument bestaat een lengte van bij elkaar ongeveer vijfhonderd meter. Het monument is ontworpen door de beroemde Pools-Amerikaanse architect Daniel Libeskind, die eerder het Joods Museum in Berlijn en het masterplan inclusief 9/11 herdenkingsmonument voor de wederopbouw van het WTC in New York ontwierp. Van bovenaf gezien vormen de labyrintische wanden van het Namenmonument met elkaar het Hebreeuwse woord Lezecher, wat ‘In herinnering aan’ betekent.

Het Namenmonument werd op 19 september 2021 geopend.

Vijfhonderd meter namen verschijnt bij Boom Uitgevers in Amsterdam in de aanloop naar de onthulling van het Holocaust Namenmonument op 19 september 2021.

Het schrijven van het boek werd financieel ondersteund door het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.

Het kan hier worden besteld:

www.boomgeschiedenis.nl/product/100-10289_Vijfhonderd-meter-namen

Zie ook:

/nieuws

/blog

In de media:


* Podcast voor De Nationale Ziekenomroep, september 2021, week 38, deel II.

nationaleziekenomroep.com/podcast-56-boekpresentaties-september-2021-week-38/

* Interview voor de NOS in de televisieuitzending over de onthulling, zondag 19 september 2021.

www.npostart.nl/nos-onthulling-nationaal-holocaust-namenmonument/19-09-2021/POW_05079726



* Radio-interview over het namenmonument door Mieke van der Weij voor Met het Oog op Morgen, NPO1, zaterdagavond 18 september.

www.nporadio1.nl/nieuws/cultuur-media/ecaf6acb-62d5-48c9-8685-8ac61b0aa427/nieuw-holocaust-namenmonument-onthuld-steeds-meer-aandacht-voor-persoonlijke-verhalen-van-elk-slachtoffers



* Filmopname van lezingen en rondetafelgesprek met Daniel Libeskind, Floris Alkemade, Judith Zilversmit en Wim de Wagt o.l.v. Indira van 't Klooster in De Balie, Amsterdam, georganiseerd door ARCAM en Atelier Rijksbouwmeester, zaterdag 18 september 15.00-17.00 uur.

vimeo.com/604008200



* Interview door Sybilla Claus in Trouw, zaterdag 18 september 2021



* 18 september 2021: lezing en discussie over het Namenmonument met Daniel Libeskind, Floris Alkemade en Judith Zilversmit o.l.v. Indira van 't Klooster in De Balie, Amsterdam.

(link video op YouTube volgt)







* Interview door Sander van Walsum in de Volkskrant, vrijdag 17 september 2021.